Gazprom, Ukrayna Üzerinden Avrupa'ya Gaz Sevkiyatını Durdurdu

Rus enerji devi Gazprom, Ukrayna üzerinden Avrupa'ya yapılan doğal gaz sevkiyatının tamamen durdurulduğunu açıkladı. Şirketten yapılan açıklamada, doğal gaz sevkiyatına ilişkin mevcut anlaşmanın bugün saat 08.00 itibarıyla sona erdiği ve Ukrayna’nın anlaşmayı uzatmayı reddettiği belirtildi. Bu gelişme, Avrupa enerji piyasalarında endişelere yol açarken, Gazprom, Ukrayna güzergahı üzerinden gaz sevk edememekten dolayı ciddi bir ticari kayıp yaşandığını vurguladı.

Anlaşmazlık Enerji Akışını Kesintiye Uğrattı

Gazprom’un açıklamasında, “Gazprom, Ukrayna üzerinden doğal gaz tedarik etme fırsatından mahrum bırakılmıştır. Ukrayna üzerinden Rus doğal gazı sevkiyatı gerçekleştirilmiyor” ifadeleri yer aldı. Ukrayna yönetimi ise anlaşmayı uzatmama kararını, Rusya ile devam eden savaşın bir sonucu olarak değerlendirdi. Enerji uzmanları, bu kararın iki taraf arasındaki gerilimi daha da artıracağını öngörüyor.

Ukrayna’nın yayımladığı verilere göre, Rus gazının Ukrayna üzerinden Avrupa’ya taşınan miktarı son yıllarda belirgin bir düşüş göstermişti. 2023 yılında taşınan gaz miktarı, bir önceki yıla oranla yaklaşık yüzde 28 azalarak 15 milyar metreküpe gerilemişti. Ukrayna'nın bu sözleşmeden yılda yaklaşık 1 milyar dolar, Gazprom'un ise yılda 3 milyar dolardan fazla gelir elde ettiği tahmin ediliyordu. Ancak mevcut durum, her iki taraf için de ekonomik kayıpları beraberinde getiriyor.

Türkiye Öne Çıkıyor: TürkAkım Alternatifi

Rusya’nın Avrupa’ya doğal gaz taşıyan diğer önemli boru hatları olan Kuzey Akım 1, Kuzey Akım 2 ve Yamal-Avrupa'nın daha önce devre dışı kalmasıyla Ukrayna güzergahının kapanması, Avrupa’ya gaz akışı için Türkiye’yi stratejik bir konuma taşıdı. Şu anda Rus gazı, Avrupa’ya yalnızca TürkAkım boru hattı üzerinden sınırlı bir kapasiteyle sevk ediliyor. Bunun yanı sıra, uygulanan yaptırımlar nedeniyle Rusya’nın sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) sevkiyatları da oldukça sınırlı düzeyde kalıyor.

Enerji Tarihinin Önemli Güzergahlarından Biri Devre Dışı Kaldı

Sovyetler Birliği döneminde 1984 yılında inşa edilen ve Sibirya’nın batısında çıkarılan doğal gazı Avrupa’ya taşıyan Urengoy-Pomari-Ujgorod Boru Hattı, Ukrayna üzerinden gaz sevkiyatının bel kemiğini oluşturuyordu. Bu hat, Rusya’nın Suca şehrinden başlayarak Avrupa enerji arzının ana damarlarından biri olmuştu. Ancak, son gelişmelerle birlikte bu tarihi hattın işlevi tamamen durma noktasına geldi.

Avrupa Enerji Piyasalarında Belirsizlik Hakim

Rusya ve Ukrayna arasındaki bu gelişme, Avrupa enerji piyasalarını derinden etkiledi. Enerji fiyatlarının dalgalanması ve arz güvenliği konusundaki endişeler, özellikle kış aylarına girilirken Avrupa’nın gaz tedariki konusunda alternatif yollar aramasını zorunlu hale getirdi. Uzmanlar, bu durumun Avrupa’da enerji maliyetlerini artırabileceğini ve uzun vadede enerji dönüşüm politikalarına hız kazandırabileceğini belirtiyor.

Gazprom ve Ukrayna arasındaki bu keskin ayrılık, enerji arzında yeni dengelerin kurulması gerekliliğini bir kez daha gözler önüne seriyor. Avrupa’nın bu süreçte nasıl bir yol haritası çizeceği merakla bekleniyor.