İspanya'dan Zeytin Çekirdeği Devrimi: Evleri Isıtan, Uçakları Uçuran Yakıt!

Enerji, teknolojinin gelişmesiyle daha çok ihtiyaç duyulan, en değerli madenlere erişmek için bile ihtiyaç duyulan önemli bir malzeme. Isınma, ulaşım, sanayi ve hayatın her alanında olmazsa olmaz olan yakıtlara İspanya bambaşka bir boyut kazandırdı. Yıllık enerji ihtiyacının yüzde 20 ila 25’ini zeytin çekirdeklerinden sağlayan ülkede evlerin ısınması ve uçakların uçması için bile her gün binlercesi çöpe atılan zeytin çekirdekleri kullanılıyor. Üstelik benzinden yüzde 70 daha ekonomik yakıtın, Türkiye’de de kullanılması mümkün! Prof. Dr. İlhan Kocaarslan anlattı.

İspanya, dünyanın en büyük zeytin üreticilerinden biri. Yılda 8 milyon 256 bin ton zeytin üreten ülke için bu özel meyvenin büyük önemi var. İspanya'nın her yıl neredeyse 6 milyon ton olan yakıt tüketiminin önemli bir bölümünü zeytinler karşılıyor. Her gün kahvaltıda binlerce zeytin çekirdeği çöpe atılıyor olsa da, İspanyollar için her bir zeytin çekirdeği aslında ekonomiyi destekleyen birer damla yakıt. Zeytin çekirdeği meyvenin ağırlığının yaklaşık yüzde 15'ini oluşturuyor. Bu da her yıl 206 bin ton zeytin çekirdeği anlamına geliyor. İspanya’nın 6 milyon tondan fazla olan yakıt ihtiyacının önemli bir bölümü biyoyakıtlardan karşılanıyor. Biyoyakıtın kaynağı ve en önemli bileşenlerinden biri ise zeytin çekirdekleri! Üstelik İspanya’nın 2022 yılındaki biyoyakıt tüketiminin yaklaşık 1,45 milyon ton petrol eşdeğerine ulaştığı göz önünde bulundurulduğunda bu hiç de azımsanacak bir değer değil. Peki bu sistem yılda 3 milyon tondan fazla zeytin üreten ve bu konuda en önemli ilk 5 ülkeden biri olan Türkiye için de uygulanabilir mi?.

ÇEKİRDEKLERİ UÇAK UÇURUP EVLERİ ISITIYOR

Biyoyakıt üretimi ve tüketimi gün geçtikçe artıyor ve geri dönüşüm, atık değerlendirme alanlarında yenilikler birbirini takip ediyor. Biyoyakıt üretiminin ilginç bir yolunu keşfeden İspanya, dünyada 1’inci sırada yer aldığı zeytin üretiminden 100’de 100’e yakın verim almayı başarıyor. Ekonomisine, yakıt tüketiminin yüzde 25’ini karşılayarak destek olan ülke, fosil yakıtlardan yani petrol ve türevlerinden de tasarruf etmiş oluyor. Böylece hem ekonomisini güçlendiriyor hem de çevreyi korumak adına önemli adımlar atıyor. Bazı yakıtların verimliliğini azaltan soğuk Kuzey Avrupa ikliminde bile fosil yakıtlı muadilleri kadar iyi performans gösteren zeytin çekirdeklerinden üretilen enerji konutların ısınmasında ve jet motorlarının çalışmasında önemli rol oynuyor. 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı'yla Avrupa’nın enerji problemi gün yüzüne çıkmıştı. O günlerde diğer Avrupa ülkelerinin aksine İspanya yakıt sorununu azaltacak bir çözüme sahipti. İspanya, 2022’nin sonlarında zeytin çekirdeklerinden yapılan uçak yakıtının piyasaya sürülmesiyle bu alanda lider olmayı başardı. Prof. Dr. İlhan Kocaarslan’a göre, 1 litre biyoyakıt için 7.4 kg ile 12.4 kg arasında değişen değerde zeytin çekirdeği gerekiyor. Aslında biyoyakıt üretilen tek malzeme zeytin çekirdekleri değil. Prof. Dr. Kocaarslan biyoyakıt üretilen malzemeleri, Türkiye’deki örneğine dikkat çekerek şöyle anlattı.

"Zeytin çekirdeği dışında çeşitli organik atıklardan da enerji üretimi sağlanabiliyor. Bu tarz yakıtlar üretilen tesislerin genel adı biyokütle tesisleridir. Örneğin odun talaşı, mısır kozası, pirinç kabuğu, sebze ve meyve atıkları, hayvansal atıklar gibi biyokütle kaynakları enerji üretiminde kullanılıyor. Bu atıklardan biyogaz, biyodizel ve elektrik gibi enerjiler elde edilebiliyor. Genellikle organik katı atıklardan enerji eldesi Türkiye’de daha ön plandadır. Birçok belediye, organik atıkları çöpgazı üretim tesislerinde toplayarak organik atıklardan metan elde ediyor ve bunları yakarak gaz motorları aracılığıyla enerji üretiyor. Türkiye’deki en büyük kapasiteli tesis şu an 90 MW kurulu güç ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ait olan Seymen Çöpgazı tesisidir."